Scheiden staat in de top 5 van life events, het is een ingrijpende gebeurtenis. Sommige relaties eindigen in een complexe scheiding, vaak veroorzaakt door een dieperliggend probleem, stoornis of trauma bij een van de partners.

 Meestal zijn de kinderen hiervan de dupe. 

Deze training is bedoeld voor hulpverleners die hulp bieden bij complexe scheidingen en de schade voor de kinderen willen beperken. Hiervoor hebben we een snelle, overzichtelijke methode ontwikkeld om die vraag te stellen: "Wat is er werkelijk aan de hand" en “wat is er nodig om ouders te helpen bij hun verdriethantering?” Aan de hand van een Triage Model Complexe Scheidingen wordt dat een stuk overzichtelijker. Hierdoor kan in beeld gebracht worden wat er zoal ten grondslag ligt aan het conflict. Zo zijn de passende oplossingen meteen een stuk dichterbij.

Achtergrond

Complexe scheidingen zijn vaak een gevecht met 2 kampen, als men niet oppast, wordt men er in getrokken en moet men een kant kiezen. De kunst is professioneel te blijven als hulpverlener en beide kanten te zien, het gevecht los te laten en te zien wat het werkelijk is, zoals diepzittend verdriet en emoties. Dit verdriet moet aangepakt worden, niet we er gelijk heeft. 

Het belangrijkst zijn de kinderen. Bij scheidingen hebben kinderen het moeilijk, zij lopen vaak een trauma op. Ze zijn aan beide ouders loyaal, maar worden soms ook (impliciet) verzocht om kant te kiezen. Ze kunnen in hun hart worden verscheurd door diepe pijn en soms ook verlatingsangst. 

De hulpverlening is er op gericht om kinderen te beschermen. Bij een dergelijk conflict zullen ouders hulpverleners ervan willen overtuigen dat de andere ouder een vreselijke ouder is, vooral omdat zij dat daadwerkelijk zo ervaren. Soms is dat terecht. Bijvoorbeeld als een van de ouders een persoonlijkheidsstoornis heeft en de andere ouder deze situatie niet meer kan begeleiden, nu zij uit elkaar gaan. 

Soms blijkt het beschuldigen van de andere, vreselijke ouder echter onderdeel van het conflict te zijn. Het verschil kunnen inschatten vraagt deskundigheid en reflectie van een hulpverlener. Het vermogen om een oordeel uit te stellen in een onheldere situatie is een belangrijke vaardigheid. 

In het Grieks wordt ook wel gesproken van een pareidolia. 

In de training gaan we daar dieper op in.

Een andere situatie kan zijn dat er sprake is van ouderverstoting. 

Ouderverstoting is schadelijk voor het kind. Voor de identiteitsontwikkeling is het namelijk van enorm belang dat kinderen weten wie hun ouders zijn (van der Wal en van der Wilde, 2016). 

Soms kan dat betekenen dat hier toezicht of andere begeleiding bij nodig is, of dat slechts een beperkte omgangsregeling mogelijk is. 

De kinderrechter kan hier aan de hand van goede adviezen een oordeel over vellen .

Hoe dan ook moet kinderen een helpende hand geboden worden, in een onzekere scheidingsperiode kan dat o.a. door zekerheden te bieden die in het belang van het kind zijn. Een helder dagschema, structuur, kwaliteits- aandacht, ontspanning en ook een neutrale persoon waar kinderen veilig alles aan kunnen vertellen, zonder dat het direct consequenties heeft. 

Het is daarbij heel belangrijk om op voorhand af te spreken of er sprake is van vertrouwelijkheid, of niet. 

Het beschamen van het vertrouwen in precaire omstandigheden komt namelijk heel hard aan.  

Sommige hulpverleners roepen angst op, omdat men bang is voor uithuisplaatsingen. In dergelijke gevallen is het van belang dat er helderheid ontstaat over de rollen en verantwoordelijkheden die de hulpverleners in de gezinnen hebben. Zodat men er aan toe kan komen om de kinderen werkelijk te helpen. 

Houd er als hulpverlener altijd rekening mee dat je niet alles te horen kunt krijgen, vaak is de historie te lang en complex om in een aantal gesprekken een uitputtend verhaal te vertellen. Los van de persoonlijke perspectieven van waaruit individuen kijken, kunnen oorzaken hiervan ook liggen in o.a. culturele verschillen, angst en schaamte.

Het komt voor dat een van de ouders als chantagemiddel hulp van Veilig Thuis in roept om het kind tegen de wens van de andere ouder in uit huis geplaatst te krijgen. 

In dit voorbeeld is het door een attente hulpverlener van Veilig Thuis verhinderd. Zij was in staat om haar voortschrijdend inzicht in te zetten en kon daardoor haar oordeel constant bijstellen. 

Ook dat is een belangrijke vaardigheid om uit de zuigende werking van het conflict te blijven. Vechtende ouders kunnen heel ver gaan in hun gevecht om erkenning, macht, geld e.d. Het bezit moet verdeeld gaan worden en soms gaat dat niet eerlijk. Het komt voor dat een van de ouders heel ver om dat te krijgen. Het komt ook voor dat ouders een moeilijke situatie uit het verleden, zoals vreemdgaan, in de scheiding willen vereffenen. 

Door de situatie systemisch en vanuit professionele distantie te bekijken wordt sneller duidelijker wat er aan de hand is. Strijd via de rechter, onnodige rechtszaken e.d. oneerlijke alimentatie, fraude in opgaven van inkomsten e.d. zijn dan geen verrassing, maar onderdelen in een groter plaatje. 

In deze training leren we je om deze onderdelen samen in een breder perspectief te plaatsen, zodat je het gevormde beeld constant kritisch kunt blijven toetsen aan de ontwikkelingen die zich voordoen.

De ouders hebben hulp vaak in de vorm van therapie nodig, geen hulpverleners die meestrijden, maar juist echte hulp of verwijzing bij het verwerken van de moeilijke gebeurtenissen en het verdriet. 

We hebben een stappenplan gemaakt waar men snel mee uit de voeten kan.

Aan de hand van simpele vragen kan men bewust worden hoe de situatie werkelijk is.

Belangrijk is dat het snel duidelijk wordt wat voor scheiding het is, wat de onderliggende zaken zijn.

Minder belangrijk is wie er precies gelijk heeft, maar of het een gelijkwaardige scheiding / relatie is of niet.

Welk trauma of verdriet er onder zit. 

Wie heeft gelijk

Het gaat niet om het gelijk krijgen of hebben, maar hoe het op te lossen.

 

Een bekende afbeelding uit de TA (Transactionele Analyse)

Soms is er echter meer aan de hand bij een ongelijke relatie, wanneer 1 van de partners baat heeft bij de scheiding of juist veel moet opofferen en veel baat heeft van de relatie, meer dan de andere partner. Ook bij persoonlijkheidsstoornissen zoal borderline, narcisme, maar depressie e.d. 

Deze stoornissen wegen zwaar op de partner, die vaak veel die vaak ook veel helpt begeleiden en reguleren voor de partner met een persoonlijkheidsstoornis.

Vooral vrouwen hebben de eigenschap om hun man te willen veranderen. Als dit niet lukt en leidt tot een scheiding, is de teleurstelling in elkaar heel groot.

Ja, het wordt vaak door een van de partners geroepen naar de ander. Belangrijk dat de hulpverlener snel een goede inschatting daarvan kan maken of er sprake is van een persoonlijkheidsstoornis, in de training gaan we daar dieper op in, ook hoe je e.e.a. kunt herkennen.

Relaties

Gelijkwaardige versus        < > ongelijkwaardige relaties

Het eerste dat moet worden onderzocht welke soort relatie men heeft, een gelijkwaardige of een ongelijkwaardige, met of zonder een persoonlijkheidsstoornis. Andere onderdelen die van waarde zijn om te inventariseren:

• Hoe is de relatie met de kinderen, hebben de beide partners een goede relatie met de kinderen 
• Beschuldigt de ene partner de ander een vreselijke ouder te zijn 
• Zijn er tussen de kinderen en een van de ouders echte problemen 
• Heeft 1 van de ouders, of hebben beide ouders, een moeilijke jeugd gehad 
• Is er sprake van huiselijk geweld Is er incest e.d. 
• Is er sprake van een relatietrauma, zoals vreemdgaan 
• Willen de kinderen omgang houden met beide ouders, of met een van de ouders niet? en waarom dan niet? 
• Is er sprake van ouderverstoting 
• Zijn er financiële problemen 
• Profiteert een van partners meer van de relatie

Bij een gelijkwaardige relatie zijn beide partners gelijkwaardig

Dit is de meest voorkomende relatie, ze zijn niet hetzelfde maar toch gelijkwaardig. Als een van de 2 partners de scheiding heeft aangevraagd en de andere partner het er niet mee eens is, kan er toch een grote ruzie ontstaan. Men kan elkaar voor van alles uitmaken, zeker bij de verdeling van de goederen en bij de verzorging van de kinderen. Hoewel zij elkaar voor van alles uitmaken, zijn zij heel goed in staat zich staande te houden en te verdedigen. Er ligt geen grote psychische stoornis of trauma onder.

De ruzie gaat vaker over de goederen of het “gelijk hebben”. De een voelt zich door de ander gekwetst en zoekt daar erkenning voor. Soms gaat het over door de ander als minderwaardig behandeld te voelen, niet gehoord voelen e.d. Dit kan in zowel grote als kleine gebeurtenissen huizen, zoals dat de andere partner iets wil aanschaffen, investeren e.d., over het uitgeven van geld e.d.

Vaak liggen er diepere meningsverschillen onder en kan men die samen niet oplossen.

Boos zijn omdat:

●    de ander vreemd gaat

●    het vertrouwen van de ander heeft beschaamd

●    verslaafd is

●    trauma’s uit het verleden opspelen

●    een andere mening heeft

Ongelijkwaardige relatie

Bij ongelijkwaardige relaties is een van de partners dominant en profiteert meer van de relatie.

In elke relatie is er een beetje verschil, maar bij grote verschillen is er een ongelijkwaardigheid, soms is dat cultureel bepaald, maar er zijn sterke mannen of vrouwen waardoor een grote ongelijkwaardigheid in de relatie is ontstaan.

Een van de partners kan veel baat hebben van de relatie en boos zijn op de andere partner als die wil scheiden.

Men kan bijvoorbeeld financieel van de andere partner afhankelijk zijn en niet staat zijn zelf voldoende inkomsten te verwerven.

Is er diepliggend conflict dat eerst opgelost moet worden

Bij ja, eerst proberen dat op te lossen of in te bemiddelen. Soms kan dat met bemiddeling of mediation. Daarna ontstaat meer ruimte om aan de scheiding te werken.

Is er ouderverstoting

Zegt een van de ouders dat de ander een vreselijke ouder is, dan blijkt dit na een check vaak niet te kloppen, en blijkt de andere ouder heel goed voor het kind te zijn. Naar zijn of haar individuele voorkeuren en goeddunken. Sommige partners zijn boos op de andere partner, waardoor zij het ouderschap van de ander niet meer neutraal kunnen bezien. Het komt ook voor dat ouders de kinderen als inzet gebruiken om de andere partner pijn te doen of te chanteren. Het kind houdt van beide ouders, wil loyaal zijn aan beide, waardoor het kind klem kan komen te zitten. Los van de vraag of er huiselijk geweld is of incest of iets dergelijks.

Is er sprake van een persoonlijkheidsstoornis

De vraag die je moet stellen en afwegen: is er sprake van een persoonlijkheidsstoornis bij een van de partners;

• narcisme 
• psychopathisch 
• PTSS 
• borderline 
• depressie 
• lage empathie score

Andere indicatoren om meer beeld te krijgen:

• Kan zich niet inleven in de gevoelens van de ander 
• Is er bezitsdrang naar de partner (slavenhouder gedrag) 
• Ziet de partner als inkomstenbron en wil die niet zelf verwerven, maar kan dat theoretisch wel 
• Wil eigendom van de andere partner toe eigenen 
• Is er verticaal stand- en dominantie verschil, meer –minderwaardigheid Is een van de partners dominant en bazig, dreigende taal e.d en wil niet in de minne schikken maar het onderste uit de kan hebben. 
• Heeft het steeds over de rechten, maar niet over de eigen plichten en de rechten van de andere partner 
• Wil zijn / haar gelijk hebben en staat niet open voor die van de ander

De Training Triage Model Complexe Scheidingen TMCS

Deze training is bedoeld voor hulpverleners die hulp bieden bij complexe scheidingen en de schade voor de kinderen willen beperken. Hiervoor hebben we een snelle, overzichtelijke methode ontwikkeld om de vragen te stellen die er toe doen middels het Triage Model Complexe Scheidingen TCMS . Zo wordt overzichtelijker in beeld gebracht wat er zoal ten grondslag ligt aan het conflict en hoe dat kan worden benaderd. Zo zijn de passende oplossingen meteen een stuk dichterbij.

Wat kun je verwachten? In de training gaan we verder in op oorzaken van complexe scheidingen, zoals trauma, hechting, persoonlijkheidsstoornissen etc. We leggen het Triagemodel complexe scheidingen uit.

Wij bieden maatwerk, daarom gebruiken we verschillende methoden, afgestemd op het type hulpverlening dat geboden wordt. We leren niet om een diagnose te stellen, dat is aan psychiaters. We richten ons wel op het herkennen van de onderliggende problemen die bij complexe scheidingen kunnen spelen. Ook bieden we tools, tips en skills, zodat je mensen verder kunt begeleiden in de praktijk. Geen scheiding is hetzelfde, daarom is ook ruimte voor inbreng van casuïstiek.

Onderdelen die aan bod komen:

• TA Transactionele Analyse, de werking van het onderbewustzijn 
•   Toegepaste psychologie Coachingstechnieken 
•   Vraagstelling technieken, toegespitst op deze training 
•   Hoe herken je Narcisme 
•   Hoe herken je Borderline 
•   Hoe herken depressie Hoe herken een onderliggend trauma 
•   Hoe stel je je oordeel uit in een onheldere situatie? 
•   Welk pareidolia heb jij, welke hebben we allemaal? 
•   Het hanteren van het Triage Model Complexe Scheidingen TMCS